Warsztaty organizowane w ramach inicjatywy "Z CYKLU – rozwijamy kulturę" stanowią jedną z najaktywniej prowadzących działania edukacyjne i animacyjne inicjatyw kulturalnych w Polsce. Celem zajęć jest wspieranie rozwoju twórczego i kompetencji kulturowych osób w różnym wieku i z różnych środowisk społecznych. Przyczyniają się one do wzmacniania tożsamości lokalnej, kompetencji miękkich i świadomości kulturowej.

Cel warsztatów artystycznych z Z CYKLU

Główną ideą warsztatów Z CYKLU jest stworzenie przestrzeni, w której każdy uczestnik, niezależnie od wieku, poziomu umiejętności artystycznych czy statusu społecznego, może rozwijać swoje twórcze pasje. Celem jest również:

  • Edukacja artystyczna poprzez praktykę i kontakt z profesjonalnymi twórcami
  • Aktywizacja społeczna mieszkańców miast, miasteczek i miejscowości wiejskich
  • Wzmacnianie integracji społecznej i różnorodności kulturowej
  • Inspirowanie uczestników do działania w przestrzeni publicznej poprzez sztukę

Dzięki zróżnicowanym działaniom warsztaty pozwalają także na budowanie świadomych odbiorców kultury oraz przyszłych liderów działań twórczych w swoich społecznościach.

Tematyka i rodzaje zajęć oferowanych

Program warsztatów obejmuje szeroką gamę tematów związanych z różnymi dziedzinami sztuki. Organizatorzy dbają o różnorodność form i mediów, przy jednoczesnym zachowaniu wysokiego poziomu artystycznego i merytorycznego. Do najczęściej prowadzonych zajęć należą:

Sztuki wizualne

  • Grafika warsztatowa – linoryt, sucha igła, monotypia
  • Malarstwo i rysunek – zajęcia rozwijające wyobraźnię przestrzenną i kompozycję
  • Kolaż i techniki mieszane – eksperymentalne połączenie materiałów i technik

Fotografia

  • Fotografia tradycyjna i cyfrowa
  • Praca w ciemni fotograficznej
  • Fotoreportaże lokalne i dokument artystyczny

Performans i sztuki intermedialne

  • Tworzenie akcji performatywnych w przestrzeni publicznej
  • Warsztaty z zakresu dźwięku i przestrzeni audiowizualnej
  • Rozwijanie współczesnych form scenicznych takich jak teatr wizualny

Rzemiosło i kultura tradycyjna

  • Plecionkarstwo, tkactwo, rękodzieło z surowców naturalnych
  • Rysunek ludowy, zdobnictwo, haft
  • Ceramika użytkowa i artystyczna

Nowe media i sztuka cyfrowa

  • Animacja poklatkowa
  • Interaktywne instalacje wizualne
  • Podstawy programowania kreatywnego (np. Processing, TouchDesigner)

Zajęcia często są łączone w cykle tak, aby uczestnicy mogli rozwijać swoje kompetencje w sposób progresywny – od poziomu podstawowego po bardziej zaawansowany.

Grupy docelowe uczestników warsztatów

Projekt Z CYKLU kierowany jest do bardzo szerokiego grona odbiorców. Wśród beneficjentów warsztatów są:

  • Dzieci i młodzież (6–18 lat) – jako grupa szczególnie potrzebująca dostępu do edukacji artystycznej i kreatywnej ekspresji
  • Seniorzy (60+) – aktywizowani poprzez działania międzypokoleniowe i edukację nieformalną
  • Dorośli w wieku produkcyjnym – przede wszystkim osoby pracujące, które poszukują rozwijających aktywności poza czasem zawodowym
  • Osoby w trudnej sytuacji społecznej lub zawodowej – bezrobotni, samodzielni rodzice, osoby z doświadczeniem migracyjnym
  • Osoby z niepełnosprawnością – poprzez dedykowane warsztaty inkluzywne

Dużą wagę przykłada się do tworzenia zróżnicowanych, inkluzywnych grup, w których dialog i współdziałanie są podstawą procesu twórczego.

Metodyka pracy twórczej podczas warsztatów

Z CYKLU opiera działania edukacyjne na innowacyjnych i sprawdzonych metodach angażujących uczestników. Wyróżniają się one:

Podejściem procesowym

Skupienie na procesie twórczym, nie tylko na efekcie końcowym, umożliwia budowanie poczucia sprawstwa oraz rozwój osobisty uczestników.

Współtwórczością

Zajęcia realizowane są w duchu współpracy – uczestnicy wspólnie planują, wykonują i prezentują dzieła, co wzmacnia poczucie wspólnoty.

Edukacją przez sztukę

Zajęcia integrują wiedzę z różnych dziedzin – historii kultury, ekologii, psychologii – co pozwala uczestnikom lepiej rozumieć kontekst swojej twórczości.

Refleksyjnością

Prowadzący zachęcają do analizy swoich prac, dialogu z uczestnikami i trwałego rozwijania kompetencji krytycznych.

Prowadzący i ich doświadczenie artystyczne

Zespół prowadzących to doświadczeni artyści, edukatorzy i animatorzy kultury. Są to osoby z dorobkiem akademickim i twórczym, często związane z uczelniami artystycznymi takimi jak:

  • Akademia Sztuk Pięknych w Warszawie
  • Uniwersytet Artystyczny w Poznaniu
  • ASP we Wrocławiu

Wśród prowadzących są m.in. laureaci nagród ministerialnych, stypendyści programów MKiDN oraz aktywni członkowie środowisk artystycznych w Polsce i za granicą. Ich prace były prezentowane w instytucjach takich jak Zachęta, CSW Zamek Ujazdowski czy Biennale WRO.

Miejsca i przestrzenie realizacji warsztatów

Warsztaty Z CYKLU odbywają się zarówno w dużych miastach, jak i w małych miejscowościach. Zajęcia realizowane są w:

  • Domach kultury (np. Ośrodek Kultury Ochoty w Warszawie, Dom Kultury Kadr)
  • Przestrzeniach nieformalnych (kamienice, stare szkoły, parki miejskie)
  • Galeriach sztuki i instytucjach publicznych
  • W przestrzeni publicznej (skwery, place, ulice dzielnicowe)

Często wykorzystuje się mobilne pracownie artystyczne i tzw. warsztaty nomadyczne, które umożliwiają dotarcie do miejsc bez stałej infrastruktury kulturalnej.

Wpływ warsztatów na rozwój kreatywności i kompetencji kulturalnych

Warsztaty Z CYKLU przynoszą mierzalne efekty w kontekście rozwoju osobistego i społecznego uczestników. Na podstawie badań ankietowych i wywiadów przeprowadzonych w latach 2020–2023 stwierdzono:

Obszar rozwoju % uczestników deklarujących poprawę
Kreatywność i wyrażanie siebie 89%
Umiejętność pracy w grupie 81%
Wiedza o sztuce i kulturze 85%
Umiejętności manualne i rzemieślnicze 77%
Poczucie własnej wartości 68%

Dodatkowo warsztaty sprzyjają budowaniu kapitału społecznego, wzmacniają głos lokalnych społeczności oraz zwiększają obecność kultury w życiu codziennym.

Dotychczasowe projekty i osiągnięcia warsztatów Z CYKLU

Z CYKLU, od początku działalności w 2018 roku, zrealizowało ponad 200 wydarzeń artystyczno-edukacyjnych w różnych regionach Polski. Wśród projektów znalazły się m.in.:

  • „Dom Sztuki na Wsi” (Mazowsze 2021) – cykl warsztatów site-specific w byłej szkole w gminie Grudusk
  • „Miasto jak obraz” (Gdańsk 2020) – warsztaty muralowe i urbanistyczne z młodzieżą
  • „Ciemnia Sąsiedzka” (Warszawa 2019–2023) – wieloletni projekt fotograficzny integrujący mieszkańców jednej dzielnicy
  • „Warsztaty Do Głosu” (Poznań 2022) – seria zajęć performatywnych dla kobiet i osób LGBTQ+

Projekty zdobywały uznanie wśród publiczności i krytyków, były prezentowane na wydarzeniach takich jak Festiwal Sztuki Efemerycznej KONTEKSTY czy Warszawski Przegląd Sztuki Publicznej Out of Sth.

Możliwości uczestnictwa i zapisy na warsztaty

Zajęcia Z CYKLU są ogólnodostępne i bezpłatne, dzięki wsparciu ze środków publicznych i grantów. Uczestnictwo wymaga wcześniejszego zgłoszenia poprzez:

  • Formularz online na stronie www.zcyklu.pl
  • Zapisy telefoniczne lub bezpośrednio w miejscu realizacji warsztatów
  • Rekrutację realizowaną we współpracy ze szkołami i lokalnymi organizacjami społecznymi

Liczba miejsc jest ograniczona, a organizatorzy dbają o zrównoważony dostęp, szczególnie dla grup narażonych na wykluczenie kulturalne.

Współpraca z innymi instytucjami i partnerami kulturalnymi

Działalność Z CYKLU rozwija się dzięki ścisłej współpracy z instytucjami kultury, organizacjami pozarządowymi i inicjatywami oddolnymi. Wśród partnerów znajdują się:

  • Narodowe Centrum Kultury
  • Fundacja Batorego
  • Goethe-Institut w Warszawie
  • Centrum Sztuki WRO we Wrocławiu
  • Społeczne Sieci Domów Kultury

Współpraca umożliwia produkcję materiałów edukacyjnych, wymianę wiedzy oraz realizację projektów transdyscyplinarnych o wysokim zasięgu społecznym i artystycznym.

Z CYKLU – rozwijamy kulturę to żywa platforma dla twórczości, dialogu społecznego i budowania wspólnoty poprzez sztukę. W dobie rosnących podziałów społecznych i ekonomicznych pełni niezastąpioną rolę w umacnianiu otwartego i twórczego społeczeństwa.