O autyzmie kadr po kadrze

Neuroróżnorodność czy neuroatypowość nie są już jakimiś tajemniczymi zaklęciami, bo coraz więcej mówi się o spektrum autyzmu, ADHD czy dysleksji (mam nadzieję, że nie tylko w mojej bańce!). Wśród tych głosów znajdziemy także te wpisane w dymki i kadry, a jednym z przykładów jest internetowa i wydawana w papierze twórczość Kasi Mazur.

Zamaskowana. Z pamiętnika autystki to tegoroczna premiera od Kultury Gniewu, w której autorka dzieli się swoimi osobistymi doświadczeniami kobiety zdiagnozowanej w dorosłości jako osoba ze spektrum autyzmu. Od razu widać, że to utwór przemyślany, wynikający z dużej (samo)świadomości. W prologu Kasia zwraca uwagę, że nie jest psycholożką i po prostu przedstawia swoje życie, bo może to komuś pomóc, może sprawić, że czytelnicy nie będą się czuli sami w swoich doświadczeniach. Mam jednak wrażenie, że to bardzo mądrze poprowadzona opowieść, na dodatek ze wsparciem merytorycznym specjalistów i naprawdę można ją traktować jako rzetelny wstęp do dalszej edukacji w temacie.

Ale, ale, to wcale nie oznacza, że mamy do czynienia z jakimś moralizatorstwem czy innym kijem w tyłku. Zamaskowana stoi świetnym poczuciem humoru (chociaż Dawidowi Podsiadle mogło nie być do śmiechu). Chciałam transmitować na żywo każdą stronę tego komiksu, dzielić się każdym kadrem. Zaskakująco często myślałam sobie, że ja też tak mam, że znam te uczucia doskonale. Pewnie nie w takiej skali, nie w takiej intensywności, ale i tak bardzo łatwo mi było się utożsamić z bohaterką. Kreskówkowy styl rysowanych postaci jest bardzo dynamiczny, dzięki czemu dobrze oddaje całą paletę emocji.

Kolejne rozdziały prezentujące różne procesy charakterystyczne dla osób w spektrum (np. maskowanie czy meltdown) lub związane z innymi zaburzeniami (jak nerwica, ciągłe poczucie winy) są uporządkowane kolorystycznie. Styl Kasi Mazur opiera się na prostych, grubych konturach i geometrycznych plamach koloru, co daje ciekawy, czytelny efekt. Znajdziemy tu też jednak trochę wizualnej metafory i ogólnie fajne wykorzystanie możliwości, jakie daje forma komiksowa.

Zamaskowana bardzo przyjaźnie, lekko, przejrzyście, ale i emocjonalnie ukazuje doświadczenia związane z codziennością osoby w spektrum autyzmu, z depresją i różnymi problemami natury psychicznej. To świetna rzecz dla osób być może o krok od diagnozy czy wizyty u specjalisty, ale także dla tych, które mają bliskich o podobnych doświadczeniach lub po prostu szukających lektury o różnorodnych perspektywach. Dla mnie – cudowność!

autorka: Kasia Mazur

tytuł: Zamaskowana. Z pamiętnika autystki

wydawnictwo: Kultura Gniewu

miejsce i data wydania: Warszawa 2024

liczba stron: 192

format: 165 × 165 mm

druk: kolorowy

oprawa: miękka ze skrzydełkami

Więcej różnorodnych lektur:

Piękna relacja dwóch chłopaków: seria Heartstopper

Fantastyczna historia o ambicji, która może być chora, może zżerać od środka, można z nią walczyć, można pielęgnować, może być źródłem motywacji lub depresji: Zasada Trójek

Inspirująca antologia polskiej literatury queer: Dezorientacje

O feminizmie oraz walce kobiet o swoje ciała i umysły: Twarz, brzuch, głowa