Butenko dla małych i dużych
O Bohdanie Butence pisałem niedawno przy okazji ukazania się jego biografii. W tym samym czasie w warszawskim Muzeum Karykatury trwała wystawa jego prac. Rysownik jest jednym z najważniejszych klasyków polskiej ilustracji i żartów rysunkowych. Jest nawet uhonorowany miejscem na specjalnej ławeczce w Alei Sław Karykatury Polskiej w Ustroniu Morskim. Muzeum Karykatury wydało właśnie katalog minionej wystawy pt. Butenko dla małych i dużych.
To wybór 300 żartów rysunkowych i krótkich form komiksowych z niezliczonej ich ilości, jakie mieści rodzinne archiwum. Owo archiwum jest przepastne, bo Butenko nie pozbywał się swoich szkiców, rzadko je sprzedawał i zawsze odmawiał narysowania czegoś fanom na pamiątkę. Rysunki w tym zestawieniu to ich „surowe” wersje z poprawkami i notatkami. Autorzy uznali bowiem, że ta forma – oprócz wartości artystycznej – dodatkowo może nam powiedzieć coś więcej o rysowniku i jego twórczej pracy, albo po prostu dla jakiego czasopisma czy książki je stworzył.
Katalog jest ułożony zgodnie z tytułem wystawy. Są więc rysunki „dla małych” i „dla dużych”. Ale to umowny podział, bo obie części mogą oglądać wszyscy. Króluje w nich prosta (ale nie infantylna) kreska i bardzo zabawna treść. Butenko przedstawia swoich dziecięcych bohaterów, doceniając ich spostrzegawczość i łatwość wyciągania wniosków, które same w sobie są puentą. Z kolei żarty o dorosłych nie zawsze są słodkie jak miód. W zasadzie są satyrą, a nie samym żartem. Bez względu na to, dla jakiej grupy wiekowej rysuje Butenko, zawsze widać w jego pracach spostrzegawczość w obserwacji świata i umiejętność serwowania uśmiechu.
Katalog oprócz rysunków zawiera także trzy krótkie teksty – wstęp dyrektora Muzeum Karykatury, krótką biografię i próbę odpowiedzi podjętą przez Piotra i Pawła Sitkiewiczów na pytanie, dlaczego Butenko skolonizował naszą wyobraźnię. Swoje przemyślenia w tej kwestii układają w dziesięć punktów. Z tekstu dowiadujemy się także, że Butenko uważał się za ucznia Matejki. Jak to możliwe? Sprawdźcie sami, ile Matejki jest w Butence, sięgając po ten zbiór w Muzeum Karykatury. Możecie także spróbować skopiować mistrza lub narysować swój pierwszy żart na kilku ostatnich pustych stronach przeznaczonych do tego celu.
tytuł: Butenko dla małych i dużych. Katalog wystawy
wydawnictwo: Muzeum Karykatury
miejsce i rok wydania: Warszawa 2023
format: 195 × 240 mm
liczba stron: 345
okładka: miękka
