O znakach graficznych

Ogólnopolskie Wystawy Znaków Graficznych to specyficzny katalog dwóch dosyć wyjątkowych wystaw: Pierwszej oraz Drugiej Ogólnopolskiej Wystawy Znaków Graficznych. Wcześniejsza z nich, pokazana w 1969 roku w siedzibie Związku Polskich Artystów Plastyków przy ulicy Mazowieckiej, okazała się całkiem udanym przedsięwzięciem. Po raz pierwszy w naszym kraju grafika użytkowa stała się wtedy obiektem wystawowym. Co więcej – zdarzyło się to z inicjatywy ZPAP-u, mimo że znaki graficzne i działalność artystyczna w większości aspektów nie mają ze sobą wiele wspólnego. Wystawa odegrała istotną rolę w branży, pozwoliła ukazać trendy i tendencje w tej dziedzinie tworzenia, a także w pewien sposób skonsolidowała środowisko projektantów graficznych. Spotkała się zresztą z ciepłym przyjęciem odbiorców niezwiązanych z grafiką projektową, dzięki czemu była przyczynkiem do pogłębionej refleksji nad funkcją i statusem logotypu.

Mimo to przez ponad czterdzieści lat nie zdecydowano się na powtórzenie tej inicjatywy. Znak graficzny ani nie zyskał takiego statusu jak plakat (co jest zrozumiałe, ponieważ plakat to dziedzina znacznie bliższa sztuce, szczególnie w Polsce PRL-u), ani tym bardziej nie wkroczył na stałe do galerii. Nie ma co się temu dziwić – funkcja logotypu jest zgoła inna, a wystawa miała raczej dowartościować projektowanie graficzne samo w sobie, niż wepchnąć je w sferę działalności artystycznej.

Idea wystawy została reaktywowana w 2014 roku przy okazji dyplomu współtwórcy recenzowanego katalogu, Patryka Hardzieja – ówczesnego studenta gdańskiej Akademii Sztuk Pięknych, którego pracą była książka Polskie znaki graficzne, ukazująca historię modernistycznego projektowania w naszym kraju. Jak się okazało, temat spotkał się z dużym zainteresowaniem, dlatego też Hardziej wraz z Renem Wawrzkiewiczem zdecydowali się odezwać do ZPAP-u i odtworzyć historyczną wystawę, a ponadto doprowadzić do zrealizowania nowej, Drugiej Ogólnopolskiej Wystawy Znaków Graficznych, prezentującej dokonania polskich grafików z lat 2000-2015. Po raz kolejny wystawa odniosła sukces, co zresztą nie powinno dziwić, bo branża w Polsce jest obecnie znacznie bardziej rozbudowana, a ludzi zainteresowanych dobrym projektowaniem nie brakuje również wśród osób niezwiązanych z tym zawodem. Inna rzecz, że polskie tradycje projektowania graficznego mają bogatą tradycję, którą warto pokazać większemu gronu odbiorców.

Trudno napisać wiele o samym katalogu, ponieważ jego sporą część zajmują reprodukcje znaków graficznych, które pojawiły się na obu wystawach, wraz z obowiązkowym przypisem dotyczącym autora, roku powstania i przeznaczenia. Oprócz tego mamy tu kilka zdjęć, krótki wstęp – i właściwie tyle, bo niczego więcej w takiej publikacji chyba nie potrzeba. Marzyło mi się, że znaki zostaną dogłębniej opisane lub zaprezentowane wraz ze szkicami koncepcyjnymi, komentarzami autorskimi i tym podobnymi ciekawostkami – byłoby ciekawiej, ale z drugiej strony nie taką rolę odgrywa katalog (bardziej rozbudowany opis jednego czy dwóch znaków można znaleźć jedynie we wstępie). Z pewnością Ogólnopolskie Wystawy Znaków Graficznych to publikacja ładnie wydana, estetyczna i bardzo czytelna, zawierająca ogromną ilość ciekawych pomysłów graficznych, które w większości zostały zrealizowane i towarzyszą nam na co dzień (to wielka siła znaku graficznego – dzięki temu wiele z reprodukcji okaże się znanych prawie każdemu). Należy też podkreślić, że książka ma całkiem pokaźne rozmiary jak na swój charakter (ponad 250 stron).

Katalog poleciłbym zwłaszcza grafikom i osobom zainteresowanym tą dziedziną. Jest to dobra rzecz dla wszystkich projektujących, a także dla tych, którzy lubią oglądać ładne rzeczy –jak wiadomo, dobry projekt cieszy oko.

autor: Rene Wawrzkiewicz, Patryk Hardziej

tytuł: Ogólnopolskie Wystawy Znaków Graficznych

wydawnictwo: Karakter

miejsce i rok wydania: Kraków 2016

liczba stron: 256

format: 160 × 240 mm

oprawa: miękka z obwolutą