MIT | FAKT

PLENER. LAGUNA MIRAMAR – NOC

W świetle księżyca iguana siedząca na kamieniu wygląda jak wycinanka z czarnego kartonu.

Zwierzę otwiera paszczę i powoli obejmuje nią księżyc.

WNĘTRZE. KUCHNIA – NOC

Typowa kuchnia współczesnej rodziny. W tle lodówka obwieszona zapiskami, ulotkami, dziecięcymi rysunkami.

Młoda MATKA podchodzi do blatu i podnosi plik niedbale rzuconej korespondencji. Przegląda koperty, wybiera jedną z nich i otwiera ją.

W środku znajduje wezwanie do zaszczepienia swojego dziecka przeciw odrze.

WNĘTRZE. CHATA – NOC

Zapadły całkowite ciemności.

Ludzie tłoczą się. Palą kadzidła, składają ofiary i wznoszą do bogów gorliwe modlitwy. Są przerażeni i zrozpaczeni.

PLENER. WSPÓŁCZESNE MIASTA – DZIEŃ (RETROSPEKCJA)

PRZEBITKA – programy informacyjne stacji telewizyjnych:

1. Tłum ludzi wyposażonych w transparenty protestuje przed budynkiem administracji państwowej w New Jersey przeciwko obowiązkowemu szczepieniu dzieci w wieku przedszkolnym przeciw grypie.

2. Podobna grupa okupuje teren pod ratuszem w Nowym Jorku. Na jednej z tabliczek widnieje napis RECEPTA RZĄDU NA AUTYZM, pod którym umieszczono rysunek strusia chowającego głowę w piasek. Kobieta obok wznosi transparent z hasłem THE UNITED STATES OF AMERICA AUTISM.

3. Grupa rodziców protestuje na ulicy Półwiejskiej w Poznaniu przeciw szczepieniu noworodków. Kilkoro z uczestników trzyma tabliczki z czarno-białym zdjęciem zmarłego niemowlęcia podpisanym imieniem dziecka.

PLENER. WILGOTNY LAS – NOC

Zwinne nogi WOJOWNIKA przedzierają się w biegu przez gęste zarośla. Nagle mężczyzna zatrzymuje się, sparaliżowany strachem. Rozgląda się. Nie widzi zagrożenia.

Znienacka dostrzega między krzewami dwoje lśniących oczu. Jaguar skrada się nieufnie po konarze zwalonego drzewa.

WNĘTRZE. SALON – NOC

MATKA przeszukuje internetowe strony i fora w poszukiwaniu informacji na temat zagrożeń związanych ze szczepieniami.

PLENER. WILGOTNY LAS – NOC

Inna część dżungli. Wojownicy wyruszyli na poszukiwania iguany. Ostrożnie przeszukują zakamarki lasu w drodze do laguny Miramar.

Docierają na skraj lasu. Zza gałęzi, ciężkich od liści, wyłania się laguna rozświetlona wyłącznie światłem gwiazd.

Na kamiennym brzegu siedzą jednak niezliczone iguany.

WNĘTRZE. SALON – NOC

Na pasku wyszukiwarki otwartych jest kilkanaście kart. MATKA przesuwa wybraną stronę, przebiegając wzrokiem po relacji rodzica przeciwnego szczepieniom ze względu na powikłania, które wystąpiły u jego dziecka.

PLENER. LAGUNA MIRAMAR – NOC

Uczestnicy wyprawy przeszukują stado gadów. Jeden z mężczyzn wypatruje dużego osobnika ze świecącym brzuchem.

WNĘTRZE. SALON – NOC

MATKA jest wyraźnie zaniepokojona każdą kolejną wypowiedzią znalezioną w internecie.

Zamyka wszystkie karty przeglądarki i wchodzi na oficjalną stronę instytucji zajmującej się edukacją z zakresu szczepień obowiązkowych i dobrowolnych u dzieci i dorosłych. Przeszukuje jej zasoby.

PLENER. LAGUNA MIRAMAR – NOC

MĘŻCZYZNA znajduje cel. Chwyta za łuk i celuje w gardło iguany. Strzała nie powala jednak zwierzęcia.

Iguana pada dopiero wtedy, gdy wojownik trafia wiele razy.

WNĘTRZE. SALON – NOC

MATKA zamyka laptopa. Zastanawia się przez chwilę, po czym sięga po słuchawkę telefonu i wybiera numer.

PLENER. LAGUNA MIRAMAR – NOC

MĘŻCZYZNA ostrożnie rozcina iguanie brzuch. Wyłania się z niego księżyc i zawisa na firmamencie, oświetlając świat znajdujący się poniżej.

WNĘTRZE. GABINET LEKARSKI – DZIEŃ

MATKA odbywa rozmowę z PEDIATRĄ. Konsultuje z nim wątpliwości związane ze szczepieniem przeciw odrze.

PLENER. WILGOTNY LAS – NOC

Przerażony WOJOWNIK stoi naprzeciw jaguara. Zwierzę przygląda mu się zdziwione i zlęknione.

Gdy mężczyzna wykonuje gwałtowny ruch, ucieka spłoszone.

Las wypełnia się światłem uwolnionego księżyca.

Wojownik słyszy szelest za plecami. Odwraca się. Widzi małpę, która przeskakuje z konaru na konar.

Dociera do niego, że to nie on był celem.

WNĘTRZE. KORYTARZ PRZYCHODNI – DZIEŃ

Panorama pomieszczenia: w poczekalni cierpliwie czekają rodzice z dziećmi. Jest tam również MATKA. Gabinet opuszcza OJCIEC, który trzyma na rękach roczne DZIECKO.

Matka odbiera od niego malucha. Razem siadają w poczekalni.

 CIĘCIE:

Indianie Lakandoni wierzyli, że historia o księżycu i iguanie wydarzyła się naprawdę. Tłumaczyli sobie nią zaćmienia Księżyca. Zabawne, że na zniknięcie i ponowne pojawienie się ciała niebieskiego znajdowali bardzo logiczne i uporządkowane wyjaśnienie. Ta opowieść niesie za sobą wcale nie łatwe przesłanie: pochwala aktywne działanie i samodzielne poszukiwanie prawdy oraz rozsądne wnioskowanie o rzeczywistości. Każdy może ją dziś odczytać inaczej przez pryzmat własnych doświadczeń. Dla mnie to opowieść o tych przesądnych, którzy uwierzyli w zwiastowaną rzeź jaguarów na ludziach, mającą się odbyć kiedy tylko zgaśnie księżyc, oraz o tych myślących, którzy podjęli działanie, aby wyjaśnić to, co było dla nich niezrozumiałe.

Chaos informacyjny i medialne manipulacje danymi statystycznymi powodują, że dopóki nie dotrzemy do rzetelnych źródeł informacji, nie możemy odpowiednio poznać danego zjawiska i ocenić go rzetelnie. Takie zagubienie staje się groźne, gdy rozszerza się na dużą skalę. W 1998 roku Andrew Wakefield wraz ze współpracującym z nim zespołem badaczy opublikował w cenionym magazynie naukowym „Lancet” artykuł, w którym dowodził istnienia związku między szczepionką przeciw odrze, śwince i różyczce (MMR) a autyzmem. Dopiero po latach przyznał, że podane przez niego informacje są fałszywe, a on sam zamierzał wyłudzić pieniądze od producentów szczepionek.  Ale krzywda została już wyrządzona. Wśród rodziców do dziś pokutuje mit o upośledzającym szczepieniu, niejednokrotnie wymieszany z pojęciem powikłań poszczepiennych. Tymczasem ryzyko wystąpienia tych ostatnich okazuje się dużo mniejsze niż ryzyko zachorowania na odrę, świnkę lub różyczkę, a same powikłania należy uznać za o wiele mniej makabryczne niż te po przebyciu jednej ze zwalczanych chorób. Spadek odsetka szczepionych poniżej 90% populacji grozi wybuchem epidemii, a do tego wskaźnika Europie już bardzo niedaleko.

Mity potrzebne były dawnej i potrzebne są dzisiaj, aby interesująco i błyskotliwie opowiadać człowiekowi o nim samym. Pomimo różnic kulturowych wiele opowieści ma wspólne mianowniki, łączące ludzi na wszystkich kontynentach: uniwersalne niepokoje, lęki, nadzieje, pragnienia i potrzeby.

Oddzielanie ziarna od plew przypomina polowanie na właściwą iguanę. Tylko w świetle sprawdzonych informacji można dokonać rozsądnego wyboru. Inaczej pozostaje ofiara i kadzidło. Brzmi znajomo, nawet jak na dystans 9 500 kilometrów, prawda?



Artykuł powstał na podstawie następujących tekstów:

Tuszyńska Boguchwała, Mitologie świata. Majowie, Warszawa 2007, s. 111.

http://wiadomosci.wp.pl/kat,1356,title,Epidemia-zachorowan-na-odre-w-Wielkiej-Brytanii-Rodzice-szczepia-w-panice,wid,15486442,wiadomosc.html?ticaid=113546
[dostęp: 25.08.2014].

http://tygodnik.onet.pl/kraj/choroby-zakazne-szczepic-dzieci-czy-nie-szczepic/rby7n
[dostęp: 25.08.2014].